Mercedes-Benz Utrecht

In de oksel van het verkeersknooppunt Oudenrijn bij Utrecht staat het hoofdkantoor van Mercedes-Benz Nederland, oorspronkelijk ontworpen voor het destijds nog gefuseerde moederbedrijf DaimlerChrysler. Het ovalen, zilverkleurige pand is duidelijk zichtbaar voor langsrijdende automobilisten. Het gebouw speelt daarop in met het rechthoekige auditorium dat door de glazen atriumgevel heen steekt en naar buiten fungeert als levensgroot billboard met wisselende reclame-uitingen.

De communicatieve functie van het gebouw is ook terug te zien in het interieur, waar het centrale atrium openheid uitstraalt en samenwerking tussen de verschillende onderdelen van de organisatie stimuleert. De uitvoering in beton heeft een sobere, stoere uitstraling die goed bij de gebruiker van het pand past, en die het gebouw de Betonprijs 2003 opleverde.

Het hart van het gebouw wordt gevormd door het centrale atrium dat op vijf meter boven maaiveld ligt. In deze multifunctionele ruimte – waar bijvoorbeeld ook grote dealerbijeenkomsten kunnen plaatsvinden – staan verschillende Mercedes-modellen tentoongesteld, waarmee de core business van het bedrijf wordt benadrukt. Ook vrachtwagencabines kunnen hier getoond worden, dankzij een bewegend deel in de verbindingsbruggen tussen de kantoordelen. Alle verkeersgebieden, zoals loopbruggen, trappen en liften maken deel uit van dit centrale atrium, evenals presentatie- en vergaderruimten en een restaurant.

De kantoren van de medewerkers liggen rondom het atrium, zodat iedereen zicht heeft op de producten van het bedrijf. Dankzij de bredere maat dan een standaard kantoorvloer, kunnen allerlei kantoorconcepten worden verwezenlijkt, van een traditionele indeling tot flexibele werkplekken, of een mengvorm daarvan, waarvoor momenteel is gekozen.

Voor de ovale atriumwand is bewust gekozen voor prefabbeton: stoer, sober materiaal dat mooi contrasteert met de glanzende kleurige auto’s in het atrium. De ovaal is samengesteld uit slechts twee verschillende bochtschalen, zodat er slechts twee bekistingsmallen nodig waren. Alle loopbruggen en trappen tussen de twee betonnen kantoorvleugels zijn uitgevoerd met een staalconstructie. Aan de achterzijde van het atrium zijn de tussenvloeren opgehangen aan een verdiepingshoog vakwerkspant, waardoor het atrium kolomvrij blijft. Het dak rust op stalen spanten met een maximale overspanning van 26 meter.

Jury Betonprijs 2003: “… wat vooral opvalt, zijn de grote open ruimtes waar het beton heel goed tot zijn recht komt …”

Onder het atrium bevinden zich nog twee bouwlagen die gedeeltelijk zijn verzonken in het landschap. Hier bevinden zich in een dubbelhoge laag de demonstratiehal, wasstraat en werkplaats, en in twee lagen daarop aansluitend het parkeren. Daar omheen ligt de expeditiestraat met nog een extra ring met parkeerplaatsen, die aan het oog zijn onttrokken door het opgetilde maaiveld. In totaal kunnen zo 228 auto’s geparkeerd worden.

De zeer compacte vorm van het gebouw met de kantoren die rond het centrale atrium liggen, heeft een gunstig effect op het energieverbruik. De zonweringsluifel rondom het gebouw, gedragen door achttien houten pilaren, is niet alleen decoratief maar vermindert ook de directe zoninstraling en daarmee de behoefte aan koeling. Het gebouw beschikt tevens over een geavanceerd en energiezuinig klimaatsysteem dat gebruik maakt van warmte- en koudeopslag in de bodem.
Gebruik van materialen als schoon beton, staal, geanodiseerd aluminium en hout heeft het hoofdkantoor een ingetogen maar chique uitstraling. Het toegepaste hout heeft het FSC-keurmerk.